Năm 2025 được đánh giá là một năm đầy biến động đối với ngành xuất khẩu hải sản Việt Nam. Theo giới chuyên gia, bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn, lạm phát kéo dài, cùng với thay đổi trong chính sách thương mại tại các thị trường trọng điểm như Hoa Kỳ, EU và Trung Quốc sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu hải sản của Việt Nam. Trong bài viết này, Muối Biển Seafood Restaurant sẽ phân tích sâu hơn những yếu tố sẽ định hình cục diện ngành trong năm nay.
Cơ hội
Các Hiệp định Thương mại tự do FTA
Theo VASEP, Việt Nam tiếp tục được hưởng lợi từ các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP và RCEP. Những hiệp định này không chỉ giúp giảm mạnh thuế quan mà còn tạo điều kiện thuận lợi để hải sản Việt Nam tiếp cận sâu hơn vào các thị trường lớn như châu Âu, Nhật Bản và khối ASEAN.
Với yêu cầu ngày càng cao về tiêu chuẩn chất lượng, các doanh nghiệp trong nước nếu đáp ứng tốt có thể mở rộng thị phần và nâng cao giá trị sản phẩm.
Mỹ áp dụng chính sách thuế mới
Cũng theo VASEP, việc Hoa Kỳ nâng thuế đối với các mặt hàng thủy hải sản từ các quốc gia cạnh tranh như Trung Quốc trong năm 2025 có thể mở ra cơ hội cho thủy hải sản Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường này. Với lợi thế về chất lượng được đánh giá cao cùng mức giá cạnh tranh, Việt Nam có thể trở thành lựa chọn thay thế phù hợp cho các nhà nhập khẩu Mỹ đang tìm kiếm nguồn cung ổn định, tránh bị ảnh hưởng bởi mức thuế mới.
Thách thức
Trung Quốc – Thị trường lớn nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro
Theo Tạp chí Công thương, Trung Quốc, bao gồm cả Hồng Kông, hiện đã vượt qua các thị trường khác để trở thành điểm đến nhập khẩu hải sản lớn nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định rằng xuất khẩu hải sản sang thị trường này trong năm 2025 sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức.
Nguyên nhân chủ yếu đến từ tình hình kinh tế chưa mấy khởi sắc của Trung Quốc. Theo dự báo của Goldman Sachs, tăng trưởng GDP của Trung Quốc trong năm 2025 có thể chỉ đạt 4,5%, giảm so với mức 5% của năm 2024. Sự suy giảm này khiến nhu cầu tiêu dùng, đặc biệt là với các mặt hàng thực phẩm như hải sản, có nguy cơ chững lại.
Bên cạnh đó, căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục leo thang cũng tạo ra những ảnh hưởng không nhỏ. Việc Mỹ áp thuế cao hơn đối với nhiều mặt hàng Trung Quốc, trong đó có hải sản, có thể khiến lượng hàng tồn kho tại thị trường nội địa Trung Quốc gia tăng. Áp lực tiêu thụ trong nước sẽ kéo theo xu hướng giảm giá, từ đó ảnh hưởng đến giá trị xuất khẩu hải sản từ Việt Nam.
Trước bối cảnh này, các doanh nghiệp xuất khẩu hải sản Việt Nam được khuyến nghị cần chủ động đa dạng hóa thị trường, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh về chất lượng và giá thành để duy trì tăng trưởng trong năm tới.
Ngoài ra, theo báo VnEconomy, Trung Quốc, một trong những thị trường tiêu thụ tôm chủ lực của Việt Nam hiện đang ghi nhận sự suy giảm về nhu cầu. Nguyên nhân xuất phát từ sự thay đổi trong hành vi chi tiêu của tầng lớp trung lưu, khi thu nhập bị ảnh hưởng và họ buộc phải thắt chặt ngân sách.
Điều này khiến mức tiêu thụ tôm trắng, đặc biệt tại các đô thị lớn, giảm rõ rệt. Ngoài ra, sự hiện diện ngày càng nhiều của các loại thủy hải sản giá rẻ và xu hướng ưu tiên các nhóm thực phẩm khác cũng là yếu tố có thể làm giảm tốc độ xuất khẩu tôm sang thị trường Trung Quốc trong thời gian tới.
Mỹ và EU – Hai thị trường khó tính tiếp tục siết chặt
Theo báo cáo từ VnEconomy, trong tháng 1/2025, thị trường Hoa Kỳ và EU tiếp tục gặp trở ngại, với mức giảm lần lượt 16,0% và 17,6%. Tại Hoa Kỳ, nhu cầu tiêu thụ thuỷ hải sản giảm chủ yếu do chính sách áp thuế của chính quyền Tổng thống Donald Trump đối với hàng nhập khẩu, trong đó có các sản phẩm hải sản. Điều này có thể tác động tiêu cực đến xuất khẩu của Việt Nam, nhất là đối với các mặt hàng chủ lực như tôm và cá hồi.
Khi trao đổi với Tạp chí điện tử Doanh nhân Việt Nam, Ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT CTCP Thực phẩm Sao Ta, chia sẻ rằng tình hình hiện tại rất khó lường. Ông cho biết chưa thể dự đoán quốc gia nào sẽ phải đối mặt với các biện pháp thuế mới. Trong khi Việt Nam duy trì xuất siêu tôm sang thị trường Mỹ, các đối thủ như Ấn Độ và Ecuador lại không ở tình trạng tương tự và đang cạnh tranh mạnh nhờ giá tôm thấp. Ông cảnh báo, nếu Mỹ áp thêm thuế lên tôm Việt Nam, ngành này sẽ gặp phải những thách thức nghiêm trọng.
Mặc dù tôm Việt Nam tập trung vào phân khúc chế biến cao cấp như tôm hấp, tôm tẩm gia vị, tôm tempura, tôm nobashi… thị phần tại Mỹ vẫn còn hạn chế so với tôm giá rẻ từ Ecuador và Ấn Độ. Ông lo ngại rằng nếu Mỹ áp thuế bổ sung lên tôm Việt Nam, người tiêu dùng có thể dễ dàng chuyển sang các sản phẩm tôm giá thấp hơn từ các nước đối thủ, gây bất lợi lớn cho ngành tôm trong nước.
Theo nhận định từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2025 được dự báo sẽ là một năm đầy biến động đối với thị trường thủy hải sản toàn cầu. Những yếu tố như sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng, điều chỉnh chính sách thuế và tình trạng mất cân đối cung – cầu sẽ có tác động đáng kể đến hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.
Đáng chú ý, nhu cầu suy giảm tại các thị trường lớn như Trung Quốc và Hoa Kỳ có thể tạo ra áp lực lớn cho các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như tôm sú, cá tra và cá ngừ, buộc các doanh nghiệp phải thích ứng linh hoạt hơn để duy trì tăng trưởng.
Thêm vào đó, việc Liên minh châu Âu duy trì thẻ vàng IUU, cùng với các biện pháp phòng vệ thương mại như thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp và những quy định nghiêm ngặt về chất lượng cũng như môi trường, đang tạo ra áp lực lớn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu hải sản Việt Nam.
Những yếu tố này không chỉ làm tăng chi phí sản xuất và xuất khẩu mà còn khiến nguồn cung bị thu hẹp, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến năng lực cạnh tranh của ngành trên thị trường quốc tế.
Nhập khẩu hải sản cũng đối mặt với nhiều rủi ro
Không chỉ gặp khó ở đầu ra, hoạt động nhập khẩu hải sản nguyên liệu, đặc biệt là từ các nước trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương cũng đang bị gián đoạn bởi căng thẳng vận tải quốc tế và những thay đổi trong chính sách thương mại. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp chế biến trong nước, nhất là những đơn vị phụ thuộc phần lớn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu.
Trước cục diện vừa có cơ vừa có nguy trong năm 2025, các doanh nghiệp thuỷ hải sản Việt Nam cần có chiến lược ứng phó linh hoạt. Việc đầu tư vào công nghệ bảo quản, truy xuất nguồn gốc, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, đồng thời mở rộng mạng lưới thị trường sẽ là những giải pháp then chốt giúp ngành thủy hải sản duy trì đà tăng trưởng trong bối cảnh thế giới còn nhiều bất ổn.
Đứng trước tình hình nhập khẩu hải sản gặp nhiều khó khăn, biến động đó, Muối Biển Seafood Restaurant luôn nỗ lực không ngừng trong việc duy trì sự ổn định về nguồn nguyên liệu nhập khẩu.
Muối Biển chủ động làm việc với các nhà cung cấp uy tín, cân đối giữa chi phí, giá hải sản và chất lượng nhằm đảm bảo mỗi món ăn phục vụ tại nhà hàng luôn đạt tiêu chuẩn cao nhất. Mục tiêu của chúng tôi là mang đến cho thực khách trải nghiệm hải sản tươi ngon, an toàn, với mức giá hợp lý để mỗi bữa ăn không chỉ ngon miệng mà còn xứng đáng với giá trị mà khách hàng tin tưởng lựa chọn.
Bài viết trên là góc nhìn tổng hợp của Muối Biển Seafood Restaurant, dựa trên những phân tích và số liệu từ các nguồn thông tin uy tín như Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), Tạp chí Công Thương và các cơ quan truyền thông chuyên ngành.
Chúng tôi hy vọng những thông tin này sẽ giúp độc giả, đặc biệt là các doanh nghiệp và nhà đầu tư trong ngành, có được cái nhìn toàn diện hơn về bức tranh xuất khẩu và nhập khẩu hải sản Việt Nam trong năm 2025, từ đó có những bước đi chủ động và phù hợp với bối cảnh thị trường đang biến động không ngừng.
